Romblomanon language

Last updated
Romblomanon
Ini
Native to Philippines
Region Romblon province (entire Romblon and Sibuyan islands; some parts of Tablas except Banton, Corcuera, Maestro de Ocampo and Carabao)
Native speakers
94,000 (2011) [1]
Language codes
ISO 639-3 rol
Glottolog romb1245
Romblomanon language map.png
Area where Romblomanon is spoken

Romblomanon or Bisaya/Binisaya nga Romblomanon is an Austronesian regional language spoken, along with Asi and Onhan, in the province of Romblon in the Philippines. The language is also called Ini, Tiyad Ini, Basi, Niromblon, and Sibuyanon. It is a part of the Bisayan language family and is closely related to other Philippine languages.

Contents

Geographic distribution

Specifically, Romblomanon is spoken in the following islands on Romblon:

Phonology

Consonants

Labial Alveolar Palatal Velar Glottal
Nasal m n ŋ
Plosive voiceless p t k ʔ
voiced b d ɡ
Fricative s h
Rhotic ɾ
Lateral l
Approximant w j

Romblomanon is one of the Philippine languages that do not exhibit [ɾ][d] allophony.

Vowels

Front Central Back
Close i u
Open a

Grammar

Pronouns

Personal

 AbsolutiveErgativeOblique
1st person singularakonakon, koakon
2nd person singularikaw, kanimo, moimo
3rd person singularsiyaniyaiya
1st person plural inclusivekitanatonaton
1st person plural exclusivekaminamonamon
2nd person pluralkamonindoindo
3rd person pluralsindanindainda

Demonstrative pronouns

  Absolutive Ergative/Oblique Locative Existential
Nearest to speaker ('this, here')inítiyadnídirí(y)ári
Near to addressee or closely removed from speaker and addressee ('that, there')inâtiyadnâdirâ(y)ára'
Remote ('yon, yonder')adtótiyadtódidtó(y)á(d)to

In addition to this, there are two verbal deictics, karí, meaning 'come to speaker', and kadto, meaning 'to go yonder'.

Interrogative words

RomblomanonEnglishExample
AnoWhatAno imo pangayan? 'What is your name?'
San-oWhenSan-o ka makadto sa Romblon? 'When are you going to Romblon?'
DiinWhereDiin ka pa-kadto? 'Where are you going?'
Sin-oWhoSin-o ang imo ka-ibahan? 'Who is your companion?'
KamustaHowKamusta ka? 'How are you?'
Pa-unóHow (a derivative of ano)Pa-anó ka maka halin? 'How can you go?'
PilaHow much / How manyPila ini? 'How much is this?' / Pila ka tawo ang yara? 'How many people are there?'

Examples

Loan words

Numbers

NumberRomblomanon
1Isá
2Duhá
3Tuyó
4Upat
5Limá
6Onum
7Pitó
8Wayó
9Siyám
10Napúyô
100Isa-kagatús
1000Isa-kalibó
FirstUna
SecondPanga-duhá
ThirdPang-tuyó / Pangat-lo
FourthPang-upat
FifthPang-limá
SixthPang-onum
SeventhPang-pitó
EighthPang-wayó
NinthPang-siyám
TenthPang-napúyô

Common expressions

Romblomanon / Sibuyanon dialect (San Fernando)AklanonTagalogEnglish
Ambo/ilaga (Sibuyan)EanggamDagaRat
AsóAsoUsokSmoke
Ayam/ajam (Sibuyan)AyamAsoDog
Ayaw mag pinisik / Ajaw mag pinisik (Sibuyan)Indi ka maglandiHuwag kang malandiDon't flirt
Babaye/baje (Sibuyan)BayiBabaeFemale
Bu-angKumangonBaliwCrazy
Bukon, indiBukon, indiHindiNo
Bulan/buyan (Sibuyan)BueanBuwanMonth
BungoyBungoeBingiDeaf
BuroyBadwanBoboDumb
ButaBueagBulagBlind
BuwasHin-agaBukasTomorrow
Hadakon, hambugonBugaeonMayabangBoastful
HadlokHadlokTakotAfraid
Mus naMali eon, mosyon eonTara naLet's go
Hangit ako sa imoHangit ako kimoGalit ako sa iyoI hate you
Higko/higtang (Sibuyan)HigkoDumiDirt
Hu-oHu-oOoYes
IbabawIbabawItaasUp
IdayumIdaeumIlalimDown
Kabu-ot ka / Kabuoton ka (Sibuyan)Mabu-ot kaMabait kaYou are kind
Ka-guapa ka / Kaguapahon ka (Sibuyan)Gwapa kaMaganda kaYou are beautiful
Ka-guapo ka / Kaguapuhon ka (Sibuyan)Gwapo kaGwapo kaYou are handsome
KalagKaeagKaluluwaSpirit
Galaum/gasiEa-umAkalaAssumption
KanamHampangLaroPlay
KwartaKwartaSalapiMoney
Layaki/yaki (Sibuyan)EakiLalakiMale
Maayo nga adlaw / Maajo na Adlaw (Sibuyan)Maayad-ayad nga adlawMagandang arawGood day
Maayo nga aga / Maajo na Aga (Sibuyan)Maayad-ayad nga agahonMagandang umagaGood morning
Maayo nga gabi-i / Maajo na Gab-i (Sibuyan)Maayad-ayad nga gabi-iMagandang gabiGood evening
Maayo nga hapon / Maajo na Hapon (Sibuyan)Maayad-ayad nga haponMagandang haponGood afternoon
MabinuligonMabinuligonMatulunginHelpful
Madamo nga salamatMaabo nga saeamatMaraming salamatThanks a lot
Magdahan kaMagdahan ka/Maghaeong kaMag-ingat kaTake care
MahugaMalisudMahirapDifficult
Mahugod/mapisan (Sibuyan)MahugodMasipagIndustrious
Maisog/kaisugon (Sibuyan)MaisogMatapangBrave
Makusog/kakusugon (Sibuyan)MabaskogMalakasStrong
Mala-in/kalainon (Sibuyan)Maea-inMasamaBad
MalipayMalipayonMasayaHappy
Maluya/maluja (Sibuyan)MahinayMabagalSlow
Manamit/kanamiton (Sibuyan)ManamiMasarapDelicious
ManangManangAteOlder sister
ManongManongKuyaOlder brother
Mayad/majad (Sibuyan)MayadMatalinoIntelligent
MerkadoTindahanPamilihanMarket
O-ning/kuring (Sibuyan)KuringPusaCat
Palangga ta gid ikawPalangga ko gid ikawMahal na mahal kitaI love you so much
Palangga ta ikawPalangga ko ikawMahal kitaI love you
Pisikon/pisikanMalaMalandiFlirtatious
Pusong/bakakonPurilonSinungalingLiar
SemanaDominggoLinggoWeek
SinsilyoSinsilyoBaryaCoins
SubayGuyom, tigasawLanggamAnt
TubiTubiTubigWater
Tu-igDag-onTaonYear
Tu-oTu-oKananRight
Waya/waja (Sibuyan)WaeaKaliwaLeft
Yawa/jawa (Sibuyan)YawaKasamaanDemon

References

  1. Romblomanon at Ethnologue (18th ed., 2015) (subscription required)
  2. Newell, Leonard E.; Tabardilla, Emilia (2006). Romblomanon dictionary. Linguistic Society of the Philippines.

Further reading